یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان عید مبعث است، روزی که برای اولین بار نخستین آیات الهی بر رسول مهربانی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله در غار حرا نازل شد: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ».
روز ۲۷ رجب سال ۱۳ پیش از هجرت، هنوز زمانی که حضرت محمد صلّیاللهعلیهوآله در شهر مکه سکونت داشتند، ایشان از جانب پروردگار الهی به رسالت پیامبری مبعوث شدند. در این زمان پیامبر اکرم صلّیاللهعلیهوآله چهل سال سن داشتند و در راه رسیدن به سعادت، آگاهی و هدایت مردم رنج و تلاش های بسیاری را پشت سر گذاشته بودند.
وقتی پیامبر صلیاللهعلیهوآله که طبق عادت گذشته برای راز و نیاز تنهایی به غار حرا در کوه نور مراجعه میکردند، این بار انگار بار سنگینی بر دوش داشته و وقتی به خانه خدیجه همسر مهربان رسید، احساس خستگی شدید و عرق کردگی در چهره مبارک رسول خدا پیدا بود و وقتی علت سؤال شد، پیامبر فرمودند: فرشته وحی آیات الهی را نازل کرده و از جانب خداوند به پیامبری برانگیخته شدهاند.
آنچنان بود که خداوند خواست در سرزمینی که مردم آن به عادت قبایل بدوی زندگی میکردند و تنها هنر آنها علاقه به شعر، شتر و شمشیر بود، اما در این میان پیامبر رحمة للعالمین از بین همه مردم برانیگخته شد که قبل از آن نزد هیچ استاد و در هیچ مدرسهای درس نخوانده بود، اما وقتی آیات نورانی بر قلب مبارک پیامبر نازل شد، راهنما و پیامبر میلیونها انسان در سراسر جهان شده و هنوز چراغ هدایت بشریت را روشن نگه داشتهاند.
بعثت نقطه آغاز یک زندگی جمعی توأم با صلح و آرامش
بعثت پیغمبر اکرم صلیاللهعلیهوآله نوید یک مژده برای جامعه بشری برای همزیستی مسالمتآمیز به ارمغان آورده است. «بعثت» برانگیختن انسانها یا یک نوع تحول بنیادین با دگرگونی اساسی در بخشهای مختلف جامعه ایجاد کردن است. بعثت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله نقطه آغاز یک زندگی جمعی توأم با صلح و سازش و آرامش است. به دلیل اینکه از اولین پیامهای دعوت حضرت رسول صلیاللهعلیهوآله پیام صلح، پیام آشتی و پیام زندگی جمعی و گروهی است که اسلام را به عنوان دین رحمت و دین صلح و سازش مطرح کرده است. مبنای دین اسلام، اخلاق، عزت، کرامت و علوّ انسان است و انسان بما هو انسان، مورد تکریم و تعظیم قرار دارد، اسلام به عنوان متمم و مکمل اخلاق بشری، آمده است که جامعه را به صلح و صفا دعوت کند. به عکس آنچه دشمن امروز به دنبال آن است که دین اسلام را دین خشن، خوف و متعرض به جان و مال دیگران معرفی کند.
۲۷ رجب به عنوان روز مبعث، روز صلح، روز زندگی همزیستی مسالمتآمیز میان پیروان تمام ادیان و ابنای بشر از هر دین و آیینی که باشند اسلام اجازه نمیدهد که ضرر و آسیبی به انسان بما هو انسان متوجه او نشود چه برسد به اینکه فرد، پیرو دین اسلام نبوده و پیرو آیین خاصی باشد. به نظر میرسد مبعث یک درس، عبرت و سرمشق و رهبری برای تمام انسانها است.
بعثت پیامبران عقل خفته در وجود آدمی را بیدار میکند
بعثت پیامبران تأثیر بسیار مهمی با رشد عقلانیت در بین انسانها دارد. به ویژه این رشد با ظهور اسلام از سوی پیامبر صلیاللهعلیهوآله نمود پیدا کرده است. برای فهم بهتر این ارتباط سخنی از علی (ع) که در نهج البلاغه آمده است: خدای تبارک و تعالی پیامبران خود را در بین مردم برانگیخت و این پیامبران را پیاپی فرستاد تا میثاق فطرت را به یاد انسانها بیاورند، آن عهد و پیمانی که همه انسان ها در عالم زر به عبودیت الهی سپرده بودند و این نعمتهای فراموش شده را تا اینکه عقل های فراموش شده در وجود انسان کاویده شود. در حقیقت اگر به تعالیم قرآن کریم که حاصل بعثت پیامبران بر وجود مقدسشان وحی شده است نیز نظر افکنیم، در آن هر جا که سخن از شگفتیها به میان میآید، مخاطب شگفتیها، اولی الالباب و خردمندان هستند نه مردمان معمولی که برخی از عقلشان فاصله گرفتهاند. پیامبران و ائمه در سخنان و روایات بر عقل و تعالیم و احکام آن پای فشاری میکنند و به گونهای این دو حجت با هم هماهنگاند که در اصطلاح گفتهاند «کلما حکم بالعقل حکم بالشرع و کلما حکم بالشرع حکم بالعقل»؛ احکام شرع مؤید احکام عقل و احکام عقل موید احکام شرع است. بنابراین آنچه که به عنوان دستاوردهای بعثت میتوانیم در این ایام طرح کنیم، این است که با بعثت پیامبران این عقل خفته در وجود آدمی بیدار میشود، عقلهای دفن شده شخم زده میشوند و امکان رشد و شکوفایی فرا میرسد.
اهداف بعثت پیامبر اسلام(ص)
اشاره به آیه ۳۶ سوره مبارکه نحل تصریح کرد: خداوند در این آیه شریفه میفرماید: «وَلَقَد بَعَثنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسولًا أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغوتَ» یعنی اینکه مردم خداوند را عبادت کنند و از طاغوت اجتناب کنند و پیامبرانی برای هر امتی فرستادهایم تا آنها را به خداپرستی دعوت کنند. پس از این آیه درمییابیم که دعوت مردم به خداپرستی هدف اصلی بعثت پیامبران بوده است.
و