تاریخ ولادت امام جواد (ع) بر اساس معتبرترین نقل تاریخی مصادف با روز ۱۰ رجب سال ۱۹۵ هجری قمری میباشد. البته بعضی از مورخین تاریخ ولادت ایشان را ماه رمضان میدانند.
سال و ماه ولادت امام جواد (ع)
همه تاریخنگاران بدون استثنا سال تولد امام جواد (ع) را سال ۱۹۵ هجری قمری میدانند، اما در مورد ماه و روز تولد ایشان اختلاف نظرهایی وجود دارد. بعضی از مورخین از جمله محدث کلینی در کتاب کافی، شیخ مفید در کتاب ارشاد و شهید ثانی در کتاب دروس ولادت حضرت امام محمد تقی (ع) را در ماه رمضان و بعضی دیگر از جمله شیخ طوسی ایشان را متولد ماه رجب میدانند.
در میان مورخان محدث کلینی و شیخ مفید فقط ماه رمضان را ذکر کردهاند و روز آن را مشخص نکردهاند. فتال در کتاب روضه الواعظین، ابن شهرآشوب در کتاب مناقب و اربلی در کتاب کشف الغمه روز ۱۹ ماه رمضان را به عنوان تاریخ ولادت امام جواد (ع) ذکر کردهاند.
در میان مورخان محدث کلینی و شیخ مفید فقط ماه رمضان را ذکر کردهاند و روز آن را مشخص نکردهاند. فتال در کتاب روضه الواعظین، ابن شهرآشوب در کتاب مناقب و اربلی در کتاب کشف الغمه روز ۱۹ ماه رمضان را به عنوان تاریخ ولادت امام جواد (ع) ذکر کردهاند.
روز تولد امام جواد (ع)
درباره روز دقیق تولد امام جواد (ع) مورخان نظرات مختلفی دارند. تاریخهایی که به عنوان روز تولد امام جواد (ع) در تاریخ ثبت شده است به شرح زیر است:
- شب جمعه نوزدهم ماه رمضان
- روز ۱۰ ماه رجب (شیخ طوسی در کتاب مصباح)
- روز ۱۵ ماه رمضان (فتال، ابن شهرآشوب، شیعی سبزواری و اربلی)
- روز ۱۷ ماه رمضان
- روز آخر ماه ذیالقعده
- روز ۱۳ ماه رجب
کدام تاریخ تولد معتبرتر است؟
به نظر میرسد که نقلقول شیخ طوسی در مورد تاریخ تولد امام جواد (ع) صحیحتر باشد. دلیل این مسئله هم دعایی است که ابن عیاش درباره آن گفته است که از طریق شیخ ابوالقاسم از ناحیه مقدسه به خانوادهاش رسیده و در ماههای رجب خوانده میشود:
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِالْمَوْلُودَیْنِ فِی رَجَبٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الثَّانِی وَ ابْنِهِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِ»
«خداوندا! از تو درخواست میکنم به حق دو مولود در ماه رجب، محمد بن على دوم و فرزندش على بن محمد که برگزیده توست»
در تقویم هم روز دهم ماه رجب به عنوان تاریخ ولادت امام جواد (ع) ثبت شده است.
محل تولد امام جواد (ع)
امام جواد (ع) در شهر مدینه به دنیا آمد. پدرش امام رضا (ع) و مادرش سبیکه نام داشت (که امام رضا (ع) او را «خیزران» صدا میکرد).