ولادت
زادگاه امام حسین(علیه السلام) مدینه است. برخی تولد امام را سال سوم و برخی سال چهارم هجری نوشتهاند. قول مشهور بین مورخان و محدثان، سال چهارم هجری است. درباره روز ولادت امام حسین(علیه السلام) اختلاف است. بنابر قول مشهور، ولادت آن امام در روز سوم شعبان بوده است .
نامگذاری
واژه «حسین» مصغر واژه «حسن»، به معنای نیکو است. این نام را پیامبر بر امام نهاد در برخی احادیث این نامگذاری به الهام الهی منسوب است بنابر برخی اقوال نامهای حسن و حسین معادل شبر و شبیر، نامهای پسران هارون هستند گفتنی است که این دو نام از نامها بهشتی اند که قبل از اسلام نزد مردم عرب سابقهای نداشتهاند .
کنیه ها
کنیه امام حسین(علیه السلام ) «ابوعبدالله» است. رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم ) هنگام ولادت امام، این کنیه را بر او نهاد. البته امام حسین(علیه السلام ) فرزندی به نام عبدالله داشته که می تواند علت این کنیه باشد. نیز گفتهاند: ابوعبدالله به معنای “پدر بندگان خدا” است. برخی علت وجود این کنیه را معنای آن دانستهاند؛ یعنی اگر قيام امام نبود، نشانی از دین خدا نمی ماند كه مردم عبد آن باشند؛ از اين رو او را پدر تمام بندگان خدا دانسته اند
«ابوعلی»، «ابوالشهداء» [= پدر شهیدان]، «ابوالاحرار» [= پدر آزادگان] و «ابوالمجاهدین» [= پدر جنگ کنندگان (در راه خدا) ] از دیگر کنیه های اوست .